Fransız Devrimi

Forumtaverna Tarih bölümünün geliştirilmesi adına yeni ve yakın çağda meydana gelen devrimleri inceliyoruz. İngiliz ve Amerikan devriminden sonra sıra Fransız devrimini işlemekte.

Fransız Devrimini Hazırlayan Koşullar

Siyasal olarak baktığımızda Yüzyıl Savaşları ile gelişen milli bilinç, orduya düzenli asker alımı ve vergilendirme gibi konularla feodalitenin zayıflaması, dolayısıyla ulusun oluşumu ve 17.yy.da Otuz Yıl Savaşları ile Fransa'nın Avrupa’da en güçlü devlet olması etkilidir.

Sosyal olarak baktığımızda toplum; soylular, din adamları ve halk olarak bölünmüş haldedir. Soylular, nüfusun %1,5’ini oluştururlar fakat ülke toprakların önemli bir bölümünün sahibidirler ve vergi muafiyeti gibi ayrıcalıkları vardır. Ticaretle uğraşmaları yasaktır bu yüzden burjuvalar kadar zengin olamamışlardır. Din adamlarına baktığımızda ise onlar da ülke topraklarının ¼’üne sahiptirler. Kendi meclisleri vardır ve tarım ürünlerinden ayrıca vergi toplarlar. Halk ise üçüncü sınıftır, vergi yükümlüsüdür. Burjuva, köylüler, esnaflar vb. bu kesimdendirler. Kısmen soylular ve din adamları değişim isterken halk büyük oranda değişimden, devrimden yanadır.

Düşünsel altyapısına baktığımızda karşımıza Montesquieu, “Kanunların Ruhu” adlı kitabıyla kralın yetkilerinin azaltılması gerektiğini düşünür, kısaca aklında olan İngiltere modeli monarşidir. Rousseau ise “Toplum Sözleşmesi” ile halkın egemenliğinden bahseder. Voltaire’e göre ülkeyi filozoflar ve bilge bir kral yönetmelidir. Bu düşünürlerin yanı sıra İngiliz Haklar Bildirgesi, Amerikan İnsan Hakları ve Bağımsızlık Bildirgesi de düşünsel alt yapı için oldukça önemlidir.

Devrim Başlıyor

Ekonomik sorunlardan dolayı Genel Meclis, 1789’da Versailles Sarayı’nda toplandı. Buraya toplanan temsilciler, sınıf esasına göre seçildi. Burjuvalar halk sınıfından gelerek sayıca üstünlerdi. Kral, meclisten ekonomik talepler beklerken meclis, onun yetkilerinin sınırlandırılmak isteyecektir. Bunun üzerine kral, meclisi kapatacaktır fakat meclis üyeleri halkı temsil ettiklerini iddia ederek “Ulusal Meclis”i kuracaktır.

Kral, asker toplamaya çalışırken halk ayaklanarak bir hapishane olan Bastille Kalesi’ni işgal edecektir. Artık köylülerin talepleri de Kurucu Meclis’e gelecek ve bu taleplere yönelik kanunlar çıkartılacaktır.

(Bastille Baskını)

Kurucu Meclis, 26 Ağustos 1789’da 17 maddelik “İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi”ni kabul etti. Bu bildiri sadece Fransızları değil tüm insanlığı kapsamıştır. Kurucu Meclis, 1 Eylül 1791’de Anayasayı hazırlayarak görevini tamamladı. Seçimler yenilenerek 1 Ekim 1791’de Yasama Meclisi göreve başlamıştır.

Her ne kadar devrim yapılsa da hala kral yaşıyordu çünkü Fransız köylüsü, kralın suçsuz olduğuna inanıyordu. Kral için bu durum çok da uzun sürmeyecektir. XVI. Louis'in ülkeden kaçarken yakalanması onu oldukça zor bir pozisyonda bırakacaktır. Louis'in idamının gündemde olduğu sırada Prusya ve Avusturya, Pillnitz Bildirisi ile Fransız hanedanlığını desteklediklerini bildireceklerdir. Bu bildiriye karşı Fransız Meclisi, savaş kararı alacaktır. Verilen karar, devrim açısından dönüm noktasıdır. Nihayetinde krallık kaldırılarak cumhuriyet ilan edilecektir.

(Pillnitz Kalesi'ndeki toplantı)

I. Koalisyon

Kralın idamıyla Prusya, Avusturya, İspanya, Hollanda, Toskana, Venedik ve Papalık, Fransa’ya savaş ilan edecektir. 1793’te Cumhuriyet anayasası hazırlansa da yürürlüğe girmez. Koalisyon ile girişilen savaşlarda Fransa, üstünlük sağlayacaktır. Dışarıda savaşlar sürerken içeride idam dalgası başlamıştır, birçok devrimci ama çoğunlukla halk, giyotinlerde idam edilir. 1795’te ise Prusya, Hollanda ve İspanya ile barış yapılacaktır.

Direktuvar Dönemi

Bu dönemde daha muhafazakar bir anayasa yürürlüğe girerek birtakım haklar kısıtlanmıştır. Çift meclisli yapı kurulmuş, ülkeyi 5 kişi yönetmiştir fakat halk, sakinleşmemiştir.

Napolyon Dönemi (Konsüllük ve İmparatorluk)

Napolyon, askeri darbe gerçekleştirerek Direktuvar yönetime son verdi. Yeni bir anayasa hazırlattırarak 1804 yılına kadar sürecek olan Konsüllük dönemi başladı. Napolyon, devletin merkezileşmesini ve halk üzerindeki denetimi arttıran reformları gerçekleştirdi. Kendi imparator ilan ettikten sonra fikirlerini Avrupa’ya yaymaya çalıştı. Napolyon ülke içinde kahraman olarak görülse de liberalizm ve cumhuriyet fikirlerine ters işler yapmıştır. 1815’te yenilene kadar içte ve dışta mücadele vermiş fakat nihayetinde Fransa’da meşruti monarşi kurulmuştur.

Fransız Devrimi Özet

1. Genel meclis 1789’da Versailles Sarayı’nda toplandı.
2. Ekonomik sorunlara yönelik talepler beklenirken kralın yetkileri azaltılmak isteniyor.
3. Kral, meclisi kapatıyor.
4. Temsilciler, Ulusal Meclis’i kuruyor.
5. Kral, asker toplamaya çalışırken halk, Bastille Kalesini işgal ediyor.
6. Kurucu Meclis, halkın isteklerine kulak veriyor.
7. 26 Ağustos 1789’da İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi kabul ediliyor.
8. Kurucu Meclis 1 Eylül 1791’de Anayasa hazırlayarak görevini tamamlıyor.
9. Seçimler yapılarak 1 Ekim 1791’de Yasama Meclisi açıldı.
10. Avusturya ve Prusya tarafından Pillnitz Bildirisi yayınlandı.
11. Kral idam edilerek cumhuriyet ilan edildi.
12. Fransa, Avusturya ve Prusya’ya savaş ilan etti.
13. Koalisyon ile savaşlar sürmüş, Fransa başarılıdır.
14. Direktuvar dönemi ile Fransa’da daha muhafazakar bir dönem başladı.
15. Napolyon askeri darbe ile başa geçerek Konsüllük dönemini başlatmış oldu.
16. İçeride huzur, dışarıda başarı ile Napolyon halkın kahramanı oldu.
17. Napolyon, İmparatorluğunu ilan etti.
18. 1815’te Napolyon yenildi.
19. Fransa’da Meşruti Monarşi kuruldu.

Sıra Sizde

Konuyla ilgili görüşleriniz nedir? Eklemek istediğiniz noktalar var mıdır, varsa nedir? Tartışmalara katılarak forumda tarih içeriklerinin paylaşılmasını ve geliştirilmesine katkıda bulunursunuz.