Feodalizm

Bu konuda feodalizm kavramının ne olduğu ve tarihsel süreçte ilk olarak nasıl geliştiğine ayrıca vasal yeminlerine kısaca değineceğiz. 

Feodalizm Nedir?

Feodalizm terimi ilk olarak çiftçiler için genelde ağır şartlar yaratan, belli yetki alanlarına ve ekonomik gelirlere sahip mülk anlamına gelen feudumla ilgili derebeylik hakları için kullanılmaya başlanır. Ancak genel anlamda feodalizm terimi, en güçlü iktidar biçimlerinden birini oluşturduğu ortaçağı çağrıştırır. 

Feodalizm, vasal adı verilen hür bir insanın, derebeyi adı verilen başka bir hür insana karşı başta askeri açıdan olmak üzere itaat ve hizmet yükümlülüklerini içerir. Aynı şekilde derebeyinin de vasalı koruma ve geçindirme yükümlülüklerini oluşturan ve destekleyen bir kurum bütünü olarak "feodalizm" anlaşılmalıdır. 

Franklar ve Feodalizm

Orta Çağ feodalizmi, VI. yüzyılda Frank Krallığında ilk adımlarını atmaya başlayan, Karolenj döneminde belirleyici bir aşamaya ulaşan ve X ila XIII. yüzyıllar arasında gelişimi tamamlanan tarihsel bir evrimin sonucudur. 

Vassus terimi ilk kez Kral Clovis tarafından 510 yılı civarında yayımlanan bir Frank yasasında geçer. Karolenjlerin yükselişinde temel rol oynayan vasallar, bu dönemde çok yönlü toplumsal, hukuki bir yapı oluşturmaya ve ayrıca alt düzey savaşçılarla, orta-üst toplumsal sınıftan insanları içermeye başlar. 

Karolenj döneminde vasallık daha çok nüfuz sahibi kişiler arasında bir ilişki şekli olarak ortaya çıkar, ama bir yandan da resmi iktidarlara karşı olmadıkları sürece Franklar tarafından kabul edilirler. Oysa vasallar tarafından oluşturulan özel ordular, yerel iktidarların güçlendirilmesine zemin hazırlar. Ayrıca Karolenj hanedanında başlayan ihtilafların iktidarda neden olduğu zayıflamayla özellikle üst sınıflardan kişilere tahsis edilmiş olan feudumun ömür boyu sürecek olma özelliğine giderek uyulmamaya başlanır. Bu süreç honores, yani resmi makamları miras yoluyla devredilir hale getirme çabalarıyla paralel olarak gerçekleşir. Nitekim yerel iktidarlar o kadar güçlenir ki devlet içinde devlet yapısı oluşmaya başlar.

Vasal Yeminleri

Vasalların yemini, Roma'daki commendatio geleneğinden gelir. Sadakat yemini, elleri ellerin üzerine koyma hareketiyle birlikte kutsal metin ve kutsal emanetler üzerine yapılır. Bu yemin, taraflar arasında karşılıklı yükümlülük yaratır ve taraflar dışında da kimseyi içermez ancak ölüm veya ihanet yoluyla bozulabilirdi.

Sıra Sizde

Konuyla ilgili görüşleriniz nedir? Eklemek istediğiniz noktalar var mıdır, varsa nedir? Vasallık sizce yararlı mıydı yoksa zararlı mıydı, neden? Tartışmalara katılarak forumda tarih içeriklerinin paylaşılmasını ve geliştirilmesine katkıda bulunursunuz.

Kaynak: Umberto Eco - Ortaçağ